Ερευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη φοροδιαφυγή – Δεύτερη η Ελλάδα σε απώλειες στην ευρωζώνη
«Πρωταθλήτρια» στην ευρωζώνη και 2η στο σύνολο των 27 χωρών της ΕΕ είναι η Ελλάδα, με τις απώλειες είσπραξης ΦΠΑ να ξεπερνούν κάθε χρόνο τα 7 δισ. ευρώ!
Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρουσιάζει κατ’ αποκλειστικότητα «Το Βήμα της Κυριακής», τα προσδοκώμενα ετήσια έσοδα από ΦΠΑ για τη χώρα μας είναι 22 δισ. ευρώ και τα ποσά που τελικά εισπράττονται είναι περίπου 14,6 δισ. ευρώ, δηλαδή παρατηρείται μία τεράστια απώλεια στα έσοδα από ΦΠΑ περίπου 7,4 δισ. ευρώ ή ποσοστό 33,6%. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί τρεις φορές στα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ.
Οι κυβερνήσεις
Το θλιβερό αυτό ρεκόρ που αντιμετωπίζει η Ελλάδα χρεώνεται σε όλες τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών καθώς μέχρι στιγμής καμία δεν έχει καταφέρει να τιθασεύσει την εκτεταμένη φοροδιαφυγή παρά το γεγονός ότι κάθε χρόνο έρχονται νόμοι και τροποποιήσεις φορολογικών διατάξεων προς την κατεύθυνση του περιορισμού της φοροδιαφυγής.
Δυστυχώς τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαψεύδουν ή περιορίζουν σημαντικά την όποια προσπάθεια μείωσης της υπερφορολόγησης των εισοδημάτων, αλλά και της κατάργησης της έκτακτης εισφοράς που επιβλήθηκε προσωρινά με τα μνημόνια και έγινε μόνιμη.
Για να γίνει αντιληπτό το ελληνικό πρόβλημα, στην έκθεση σημειώνεται ότι η Πορτογαλία, που είναι σχετικά «ισομεγέθης» και συγκρίσιμη οικονομία, βρέθηκε τα προηγούμενα χρόνια στη «δίνη του κυκλώνα» της κρίσης και αντιμετώπισε αντίστοιχα προβλήματα με την ελληνική, έχει προσδοκώμενα έσοδα από ΦΠΑ 18,7 δισ. ευρώ και τελικές εισπράξεις 16,8 δισ. ευρώ, δηλαδή παρουσιάζει «κενό ΦΠΑ» (vat gap) 1,9 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 10,3%.
Πρωτοβουλίες
Δεν είναι τυχαίο ότι ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισημαίνουν πως για να δεχθούν από την ελληνική πλευρά μειώσεις φόρων και εισφορών αυτές θα πρέπει να συνοδεύονται από ουσιαστικά μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Μάλιστα από το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται να χρηματοδοτηθούν πρωτοβουλίες για τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, των εφοριών και των τελωνείων προκειμένου να μπει φρένο στην εξάπλωση της γάγγραινας της φοροδιαφυγής.
Επίσης αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στην Ισπανία με τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικονομία της, τα συνολικά προσδοκώμενα έσοδα από ΦΠΑ είναι περίπου 76 δισ. ευρώ και οι εισπράξεις 74 δισ. ευρώ, δηλαδή οι απώλειες μόλις 2 δισ. ευρώ ή ποσοστό 2,4%.
Τι φταίει
Στο σύνολο των χωρών της ΕΕ, τα προσδοκώμενα ετήσια έσοδα από ΦΠΑ είναι 1,223 τρισ. ευρώ, με τις τελικές εισπράξεις να διαμορφώνονται σε 1,086 τρισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο χάνουν τα ευρωπαϊκά ταμεία 137 δισ. ευρώ ή ποσοστό 11,2%. Οι απώλειες αυτές οφείλονται σε παράγοντες όπως εκτεταμένη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή, έκδοση και χρήση πλαστών και εικονικών τιμολογίων, χρεοκοπίες επιχειρήσεων, αλλά και στη διαφθορά που παρατηρείται μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
Επίσης, σημαντικός παράγοντας για τις απώλειες είναι οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις λειτουργούν ως κίνητρο φοροδιαφυγής όπως συμβαίνει στη χώρα μας. Είναι γνωστό το «παζάρι» εμπόρων και καταναλωτών «τόσο με απόδειξη – τόσο χωρίς απόδειξη».
Επιδείνωση
Το ζήτημα τα τελευταία χρόνια με την καθιέρωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών έδειχνε σημάδια βελτίωσης, τα έσοδα από ΦΠΑ αυξάνονταν, αλλά την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού οι απώλειες από ΦΠΑ αυξήθηκαν. Αυτό οφείλεται τόσο στην αδυναμία πληρωμής των φορολογικών υποχρεώσεων όσο και στις παρατάσεις που έχουν δοθεί στις ημερομηνίες πληρωμών.
Σημαντική απώλεια από ΦΠΑ καταγράφεται και από το γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις και επαγγελματίες αξιοποιώντας την τεράστια έκπτωση του 25% που τους έδωσε το κράτος για εφάπαξ πληρωμή του φόρου πλήρωσαν το 75% των ποσών που είχαν ήδη εισπράξει από τους καταναλωτές.
Στο υπουργείο Οικονομικών, ευελπιστούν ότι με την καθιέρωση της online Εφορίας και της καταγραφής του ΦΠΑ σε ημερήσια βάση μέσω των ηλεκτρονικών τιμολογίων που σε πραγματικό χρόνο θα καταχωρίζονται στους υπολογιστές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, θα περιοριστούν οι τεράστιες απώλειες που στερούν από την κυβέρνηση τη δυνατότητα εκτεταμένων φοροελαφρύνσεων.