Πολύ σοβαρά ζητήματα ηθικής αλλά και σωματικής βλάβης ανακύπτουν, καθώς μια αμφιλεγόμενη μακροχρόνια τεχνική ιατρικής έρευνας φαίνεται πως πρόκειται να διαδοθεί πολύ σύντομα. Τα λεγόμενα challenge trials, ελληνιστί δοκιμές πρόκλησης πάνω στον άνθρωπο, αποτελούν το επόμενο στάδιο μελέτης και πιθανής αντιμετώπισης του COVID -19.
Οι μελέτες αυτές βασίζονται πάνω στην οικειοθελή επιμόλυνση υγιών ατόμων με στελέχη του κορωνοϊού, με σκοπό τη λήψη ταχύτερων αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων.
Παρά τους προφανείς κινδύνους, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν εγγραφεί για να προσφέρουν εθελοντικά μέσω ενός παγκόσμιου ιστότοπου δοκιμαστικών δοκιμών για τον κορωνοϊό. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη μόνη χώρα που τα έχει εγκρίνει για την τρέχουσα πανδημία, περίπου 50 εθελοντές έχουν ήδη κάνει το βήμα. Μια μικροσκοπική δόση κατασκευασμένου κορωνοϊού εισέρχεται στη ρινική τους κοιλότητα, επιτρέποντας στους επιστήμονες να παρακολουθούν την ανταπόκριση του σώματός τους.
Ένας στόχος των δοκιμών ήταν να μάθουν ποια ποσότητα ιού χρειάζεται για να μολύνει τους περισσότερους ανθρώπους. Το πρώτο αποτέλεσμα ήταν ότι σε σύγκριση με τη γρίπη, η μολυσματική δόση για τον COVID-19 μπορεί να είναι έως και ένα εκατομμύριο φορές μικρότερη, σύμφωνα με τον Andrew Catchpole, επικεφαλής επιστημονικό διευθυντή της hVIVO, μιας βρετανικής εταιρείας που διεξάγει μία από τις δύο βρετανικές μελέτες. “Μια μικρή δόση ήταν αρκετή για να μολυνθεί περισσότερο, είπε – κάτι που “δεν ήταν αναμενόμενο”.
Η ηθική πλευρά τους ζητήματος και οι σαφείς κίνδυνοι
Ο δρόμος για την έγκριση των δύο δοκιμών του Ηνωμένου Βασιλείου δεν ήταν σαφής.
Στις αρχές της πανδημίας, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συγκέντρωσε εμπειρογνώμονες για να αξιολογήσουν την ηθική, την πρακτικότητα, τη σκοπιμότητα και την ασφάλεια των εν λόγω δοκιμών. Ωστόσο μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο ανέλαβε, υποστηριζόμενο από κρατικά κονδύλια και αξιοποιώντας τη μακρά ιστορία της εργασίας του με την τεχνική – και ακόμη και τότε το έργο σχεδόν δεν απογειώθηκε.
Μια κυβερνητική επιτροπή δεοντολογίας 18 ατόμων αποτελούμενη από ειδικούς και απλούς εκπροσώπους διάβασε εκατοντάδες σελίδες εγγράφων από τους ερευνητές. Ακολούθησε μια μέρα συζήτησης. Η Stephanie Ellis, πρόεδρος της επιτροπής και ένας από τους απλούς εκπροσώπους, θυμάται τους έντονους διχασμούς που σχεδόν οδήγησαν στην άρση της ιδέας. Ακόμη και μεταξύ των υποστηρικτών της πρότασης, οι οποίοι είδαν “κάποιο λόγο για να το κάνουν αυτό”, χρειάστηκε περισσότερη εξήγηση, είπε.
“Είναι μια πολύ, πολύ περίπλοκη ισορροπία” μεταξύ των πιθανών επιστημονικών κερδών έναντι των πιθανών βλαβών, εξήγησε ο Χιου Ντέιβις, συνταξιούχος σύμβουλος παιδίατρος και εξειδικευμένο μέλος της επιτροπής. Η ουσία της ηθικής σκέψης τους: Τα οφέλη υπερτερούν των βλαβών;
Η επιτροπή ασχολήθηκε κυρίως με δύο βασικά ζητήματα: Ποιες πληροφορίες πρέπει να δώσουν οι συμμετέχοντες στους συμμετέχοντες και ποιες θεραπείες πρέπει να προσφέρουν σε περίπτωση ασθένειας…
Η ουσία, ωστόσο του όλου εγχειρήματος προμηνύει μία νέα πραγματικότητα που βρίσκεται προ των πυλών.