Τον Ιούνιο του 2021 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κλήθηκε να τοποθετηθεί ως προς την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών κατά του Covid-19 -και ως εκ τούτου τη νομιμότητα της διάκρισης μεταξύ εμβολιασμένων και μη πολιτών στην ΕΕ-, αλλά και την εφαρμογή μέτρων τα οποία στην πράξη αποτελούν διάκριση μεταξύ ομάδων πολιτών. Μιλάμε για διακρίσεις όσον αφορά στο δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης, στην παροχή υπηρεσιών παντός τύπου, στη συμμετοχή στα κοινά, στο δικαίωμα της εκπαίδευσης, στο δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης στην αγορά εργασίας, στη χρήση του δικαιώματος πρόσβασης σε όλες τις υπηρεσίες δημόσιας υγείας κ.λπ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τοποθετήθηκε ξεκάθαρα. Απαγορεύεται διά ροπάλου πάσης φύσεως διάκριση μεταξύ πολιτών. Δεν νομιμοποιούνται διακρίσεις μεταξύ εμβολιασμένων κατά του Covid-19 και μη εμβολιασμένων. Δεν νοείται λήψη μέτρων -ειδικών, οριζόντιων, μερικών ή συλλογικών- κατά των μη εμβολιασθέντων πολιτών. Ο εμβολιασμός αποτελεί ιατρική πράξη και ως εκ τούτου είναι δικαίωμα του κάθε πολίτη να τον δεχτεί ή να τον απορρίψει.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι απόλυτα δεσμευτική και κάθε παραβίασή της δίνει δικαίωμα στους Ευρωπαίους πολίτες να προσφύγουν στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Εκεί δηλαδή όπου κατά τις συνθήκες υπερτερεί το κοινοτικό δίκαιο των εθνικών δικαίων. Εκεί δηλαδή όπου κάθε απόφαση ή ενέργεια εθνικής κυβέρνησης η οποία βρίσκεται σε αντίθεση με τις κοινοτικές αποφάσεις που συνιστούν κοινοτικό δίκαιο, ανθρώπινα δικαιώματα κ.λπ., θα χαρακτηριστεί ως έκνομη και η αντίστοιχη εθνική αρχή θα κληθεί να ανατρέψει τις δικαστικές ή διοικητικές αποφάσεις της επί του συγκεκριμένου ζητήματος. Με λίγα λόγια, κάθε απόφαση που νομιμοποιεί την άσκηση διακρίσεων μεταξύ πολιτών στον τομέα των εμβολιασμών αργά ή γρήγορα θα κριθεί παράνομη από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια υπό την επικρατούσα σήμερα κοινοτική νομική πραγματικότητα.
Διαβάστε τις παραγράφους 36, 37 και 38 της συγκεκριμένης απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπως δημοσιεύτηκαν στην επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 15 Ιουνίου:
(36) Είναι αναγκαίο να αποτρέπονται οι διακρίσεις, άμεσες ή έμμεσες, σε βάρος των προσώπων που δεν έχουν εμβολιαστεί, για παράδειγμα για ιατρικούς λόγους, επειδή δεν ανήκουν στην ομάδα-στόχο για την οποία χορηγείται ή επιτρέπεται επί του παρόντος το εμβόλιο κατά του COVID-19, όπως τα παιδιά, ή επειδή δεν είχαν ακόμη τη δυνατότητα να εμβολιαστούν ή επέλεξαν να μην το πράξουν. Κατά συνέπεια, η κατοχή πιστοποιητικού εμβολιασμού, ή η κατοχή πιστοποιητικού εμβολιασμού που αναφέρει εμβόλιο κατά του COVID-19, δεν θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας ή για τη χρήση διασυνοριακών υπηρεσιών μεταφοράς επιβατών, για παράδειγμα υπηρεσιών αεροπορικής ή σιδηροδρομικής μεταφοράς ή μεταφοράς με λεωφορείο ή πορθμείο ή με οποιοδήποτε άλλο μεταφορικό μέσο. Επιπλέον ο παρών κανονισμός δεν μπορεί να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι θεσπίζει δικαίωμα ή υποχρέωση εμβολιασμού.
(37) Πολλά κράτη μέλη απαιτούν από τα πρόσωπα που ταξιδεύουν προς την επικράτειά τους να υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο για τον SARS-CoV-2 πριν ή μετά την άφιξή τους. Στην αρχή της πανδημίας, τα κράτη μέλη βασίζονταν συνήθως στον διαγνωστικό έλεγχο της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης με αντίστροφη μεταγραφή (RT-PCR), έναν έλεγχο ενίσχυσης νουκλεϊκών οξέων (NAAT) για τη διάγνωση του COVID-19 που θεωρείται από τον ΠΟΥ και το ECDC ως η πιο αξιόπιστη μεθοδολογία διαγνωστικού ελέγχου για τον εντοπισμό κρουσμάτων και επαφών. Στην πορεία της πανδημίας, έχει καταστεί διαθέσιμη μια νέα γενιά ταχύτερων και φθηνότερων διαγνωστικών ελέγχων στην αγορά της Ένωσης, οι αποκαλούμενοι ταχείς έλεγχοι αντιγόνων, που ανιχνεύουν την παρουσία ιικών πρωτεϊνών (αντιγόνων) με σκοπό την ανίχνευση εν εξελίξει λοίμωξης από τον SARS-CoV-2. Η σύσταση (ΕΕ) 2020/1743 της Επιτροπής (12) καθορίζει κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη όσον αφορά τη χρήση τέτοιων ταχέων ελέγχων αντιγόνων.
(38) Η σύσταση του Συμβουλίου της 21ης Ιανουαρίου 2021 (13) ορίζει κοινό πλαίσιο για τη χρήση και την επικύρωση ταχέων διαγνωστικών ελέγχων αντιγόνων και την αμοιβαία αναγνώριση αποτελεσμάτων διαγνωστικών ελέγχων του COVID-19 στην Ένωση και προβλέπει την κατάρτιση κοινού καταλόγου ταχέων διαγνωστικών ελέγχων αντιγόνων για τον COVID-19. Στη βάση της εν λόγω σύστασης, η Επιτροπή Υγειονομικής Ασφάλειας συμφώνησε, στις 18 Φεβρουαρίου 2021, σε κοινό κατάλογο ταχέων διαγνωστικών ελέγχων αντιγόνων για τον COVID-19, σε μια δέσμη ταχέων διαγνωστικών ελέγχων αντιγόνων τα αποτελέσματα των οποίων θα αναγνωρίζονται αμοιβαία από τα κράτη μέλη και σε ένα κοινό τυποποιημένο σύνολο δεδομένων που πρέπει να περιλαμβάνεται στα πιστοποιητικά διαγνωστικού ελέγχου για COVID-19.
Στον αντίποδα της παραπάνω απόφασης, η ελληνική κυβέρνηση προβαίνει σε μία σειρά από ρυθμίσεις, σχεδιασμούς και εφαρμογές νομοθετικών και διοικητικών πλαισίων τα οποία παραβιάζουν προφανώς τις κοινοτικές αποφάσεις οι οποίες βασίζονται με τη σειρά τους στο κοινοτικό κεκτημένο. Ποιες είναι, λοιπόν, αυτές οι κυβερνητικές ενέργειες:
Υπαίθριοι χώροι διασκέδασης μόνο για εμβολιασμένους
Η Κοινή Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύτηκε πριν από λίγο και έχει ισχύ έως τις 26/7 προβλέπει αλλαγές στη λειτουργία των υπαίθριων κέντρων διασκέδασης, δηλαδή στα μπουζούκια και στα κλαμπ. Αυτά θα λειτουργούν μόνο ως αμιγείς χώροι για εμβολιασμένους και νοσήσαντες, με χωρητικότητα 85% και με θέσεις μόνο για καθήμενους.
Παράλληλα, από σήμερα έως τις 31 Αυγούστου, οι κλειστοί χώροι ψυχαγωγίας, δηλαδή τα εστιατόρια, οι κινηματογράφοι, τα θέατρα κ.λπ. θα λειτουργούν ως χώροι αμιγώς για εμβολιασμένους και θα μπορούν να συμπληρώνουν το 85% της χωρητικότητάς τους.
Στην εστίαση, όπου οι εσωτερικοί χώροι θα λειτουργούν αποκλειστικά ως αμιγείς, η ΚΥΑ προβλέπει έλεγχο ταυτοπροσωπίας. Αυτό σημαίνει ότι οι υπεύθυνοι της επιχείρησης θα ελέγχουν ταυτότητα ή διαβατήριο εκτός από το πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης.
Οι ανήλικοι μπορούν να μπαίνουν στα κέντρα εστίασης και διασκέδασης μόνο με self test και δήλωση γονέα στους αμιγείς χώρους.
Μόνο εμβολιασμένοι και νοσήσαντες στα γήπεδα
Πρόσβαση σε ανοιχτά και κλειστά γήπεδα θα έχουν μόνο όσοι έχουν εμβολιαστεί ή έχουν νοσήσει. Τα γήπεδα θα μπορούν να λειτουργούν με πληρότητα 80% με ανώτατο όριο τους 25.000 θεατές για τα ανοιχτά γήπεδα και τους 8.000 θεατές για τα κλειστά. Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική, ενώ τα παιδιά θα μπορούν να πηγαίνουν με αρνητικό self test και δήλωση των γονέων τους και μόνο έως το 5% της προβλεπόμενης χωρητικότητας.
Εκπτώσεις στα μέσα μαζικής μεταφοράς για εμβολιασμένους
Κίνητρα για τους επιβάτες των μέσων μαζικής μεταφοράς που διαθέτουν πιστοποιητικό εμβολιασμού προανήγγειλε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής.
Ο υπουργός είπε ότι το σχέδιο είναι τα κίνητρα να δοθούν σε μορφή εκπτώσεων για τους τακτικούς χρήστες των ΜΜΜ. «Τα 2/3 των επιβατών έχουν τις μηνιαίες ή τριμηνιαίες κάρτες μεταφοράς και σύντομα θα ανακοινώσουμε κάποιο εκπτωτικό πακέτο για τους εμβολιασμένους» δήλωσε.
Παράλληλα σημείωσε ότι είναι απίθανο να αποκλειστούν από τα μέσα όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί ή να υπάρχουν διαφορετικοί συρμοί στο μετρό για τον διαχωρισμό τον πολιτών. «Πρέπει να πείσουμε αυτούς τους ανθρώπους να εμβολιαστούν, όχι να τους αποκλείσουμε» είπε.
Απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα, πειθαρχικά στο Δημόσιο
Στη νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζει η κυβέρνηση σχετικά με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό θα ορίζονται τα πεδία υποχρεωτικότητας και θα δίνεται το δικαίωμα στον εργοδότη να μαθαίνει ποιοι υπάλληλοι είναι εμβολιασμένοι, κάτι που ανοίγει παράθυρο απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα.
«Η κείμενη νομοθεσία καλύπτει τις επιχειρήσεις που κρίνουν ότι εργαζόμενος που αρνείται να εμβολιαστεί εμποδίζει τη λειτουργία της επιχείρησης. Αν μπορεί να γίνει με τηλεργασία, το δικαστήριο θα κρίνει ότι δεν δικαιολογείται η απόλυση. Αν δεν μπορεί να γίνει με τηλεργασία, το δικαστήριο θα κρίνει ότι δικαιολογείται» είπε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης σε τηλεοπτική συνέντευξη συμπληρώνοντας ότι «θα γίνουν σίγουρα απολύσεις όταν υπάρχει περίπτωση η επιχείρηση να καταστραφεί».
Για ό,τι αφορά το Δημόσιο, ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα υπάρξει κάποια ειδική ρύθμιση σχετικά με τους εργαζόμενους που θα αρνηθούν να εμβολιαστούν, καθώς ο δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας προβλέπει την παραπομπή όσων δεν τηρούν τις νομικές τους υποχρεώσεις στα πειθαρχικά συμβούλια. Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι ο ίδιος δεν μπορεί να προδικάσει τις αποφάσεις των πειθαρχικών συμβουλίων. «Η κυβέρνηση δεν πρόκειται να οπισθοχωρήσει στο βασικό της πλαίσιο, στη βασική της αντίληψη, στη βασική της κατεύθυνση, που στοχεύει στην οικοδόμηση ενός τείχους ανόσιας, με ενθάρρυνση των ανθρώπων που δεν έχουν προχωρήσει στον εμβολιασμό τους να το πράξουν, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η δημόσια υγεία» διευκρίνισε σε τηλεοπτική συνέντευξή του.