Το ΣτΕ αποφάνθηκε ότι το «ηλεκτρονικό σφυρί» είναι συνταγματικό, νόμιμο και απέρριψε όλους τους ισχυρισμούς των οφειλετών
Το «ηλεκτρονικό σφυρί» είναι συνταγματικό, νόμιμο και διασφαλίζει τόσο την διαφάνεια όσο και τα δικονομικά δικαιώματα των οφειλετών, ενώ την ίδια στιγμή προστατεύει τα προσωπικά δεδομένα όσων τα δάνεια τους είναι στο «κόκκινο» και τα υποθηκευμένα ακίνητά τους βγαίνουν στο «σφυρί», αποφάνθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Έτσι, οι σύμβουλοι Επικρατείας, έδωσαν το «πράσινο φως» για τη μόνιμη διεξαγωγή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, σε αντικατάσταση των παλαιού τύπου πλειστηριασμών με την φυσική παρουσία των πλειοδοτών στα Ειρηνοδικεία.
Η αυξημένη σύνθεση του Δ΄ Τμήματος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου δημοσίευσε (1846/2020) την αναμενόμενη εδώ και πολύ καιρό απόφασή της με την οποία απορρίφθηκαν ως αβάσιμοι όλοι οι ισχυρισμοί που είχε επικαλεστεί στην αίτηση που είχε καταθέσει το 2017 το Σωματείο Αλληλοβοήθειας Οφειλετών Ρεθύμνου.
Με την αίτησή του το Σωματείο ζητούσε να ακυρωθεί η από 28.5.2017 απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνη για την διενέργεια των πλειστηριασμών με την χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Η διαχείριση, διοίκηση και κυριότητα του ηλεκτρονικού συστήματος πλειστηριασμών (πλατφόρμα) έχει ανατεθεί από τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονής στον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου. Στην συνέχεια με το άρθρο 207 του νόμου 4512/2018 καθιερώθηκε οι πλειστηριασμοί να γίνονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα. Από τους οφειλέτες υποστηρίχθηκε ότι η προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση είναι αντίθεη στο Σύνταγμα (άρθρα 5Α, 10 και 20), καθώς δεν κατοχυρώνεται η δυνατότητα πρόσβαση των οφειλετών στο σύνολο των στοιχείων και έγγραφων της διαδικασίας των πλειστηριασμών, ούτε όμως κατοχυρώνεται η δυνατότητα πρόσβαση στην εξέλιξη της όλης διαδικασίας των πλειστηριασμών.
Το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Μαρία Καραμανώφ και εισηγήτρια την πάρεδρο την Ουρανία Νικολαράκου, επισημαίνει ότι αντίθετα, με το άρθρο 6 της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης ρυθμίζονται τα δικαιώματα πρόσβασης στα ηλεκτρονικά τηρούμενα στοιχεία της διαδικασίας πλειστηριασμού. Μάλιστα, σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας, από τα στοιχεία που προσκόμισε το υπουργείο Δικαιοσύνης, προκύπτει ότι «διασφαλίζεται επαρκώς η πρόσβαση των οφειλετών στα στοιχεία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών που τους αφορούν, καθώς και η δυνατότητα τους να παρακολουθούν την εξέλιξη της διαδικασίας του πλειστηριασμού και να πληροφορηθούν το αποτέλεσμά του, την τιμή, δηλαδή, στην οποία έγινε η κατακύρωση». Κατά συνέπεια τα αντίθετα υποστηριζόμενα είναι απορριπτέα ως αβάσιμα.
Σε άλλο σημείο οι σύμβουλοι Επικρατείας, υπογραμμίζουν ότι κατά την διεξαγωγή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, «διασφαλίζεται τόσο η διαφάνεια και η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας, ώστε αφ΄ ενός μεν να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατότητα συμμετοχής ενδιαφερομένων, αφετέρου δε να παρέχονται εχέγγυα, μέσω της καθιερώσεως διαδικασίας εγγραφής και ταυτοποίησης, καθώς και της υποχρεώσεως καταβολής εγγυήσεως για τη συμμετοχή στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό προσώπων που επιδεικνύουν γνήσιο ενδιαφέρον για την υποβολή πλειοδοτικής προσφοράς».
Την ίδια στιγμή αβάσιμα απορρίφθηκαν από το ΣτΕ και οι ισχυρισμοί ότι δεν είναι προσβάσιμη η ηλεκτρονική πλατφόρμα διεξαγωγής των πλειστηριασμών. Χαρακτηριστικά το ΣτΕ επισημαίνει ότι «αντιθέτως εξασφαλίζεται η δυνατότητα οποιουδήποτε ενδιαφερομένου προσώπου να επισκεφθεί τον ελεύθερα προσβάσιμο χώρο της ιστοσελίδας ΗΛ.ΣΥ.ΠΛΕΙΣ. προκειμένου να ενημερωθεί εν γένει για τους πλειστηριασμούς, πληροφορούμενος τα σχετικά στοιχεία από τις αναρτημένες στον εν λόγω χώρο αναγγελίες διενέργειας πλειστηριασμών, ώστε εάν επιθυμεί να μετάσχει συγκεκριμένα σε κάποια διαδικασία ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, να υποβάλλει αίτηση για την εγγραφή και πιστοποίησή του στο σύστημα ως υποψηφίου πλειοδότη».
Στον ισχυρισμό του Σωματείου ότι δεν προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα των οφειλετών και υποψηφίων πλειοδοτών τα οποία τηρούνται από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές, το ΣτΕ αντέκρουσε τον ισχυρισμό αυτό, υπογραμμίζοντας: «Με την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση δεν προβλέπεται πρόσβαση στα στοιχεία της φορολογικής εικόνας των φυσικών και νομικών προσώπων που τηρούνται από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές στο ηλεκτρονικό σύστημα ΤΑΧΙSΝΕΤ της γενικής γραμματείας πληροφοριακών συστημάτων». Κατά συνέπεια, προσθέτουν οι δικαστές, η υπουργική απόφαση δεν αντίκειται στο άρθρο 9Α του Συντάγματος (σ.σ.: προστασία προσωπικών δεδομένων και, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα) και κατά συνέπεια είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί.
Απορρίφθηκε ακόμη από το ΣτΕ και ο ισχυρισμός ότι δεν προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης ανακοπής για την αλλαγή του τόπου διεξαγωγής πλειστηριασμού, δυνατότητα η οποία παρέχεται για τους «φυσικούς πλειστηριασμούς» (δηλαδή αυτή που διεξαγόντουσαν στα Ειρηνοδικεία) σύμφωνα με το άρθρο 959 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Και απορρίφθηκε, καθώς, το άρθρο αυτό του Κ.Πολ.Δ. αντικαταστάθηκε από το νόμο 4512/2018, με τον οποίον καθιερώθηκε ως αποκλειστικός τρόπος διεξαγωγής ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός.
Τέλος, το ΣτΕ απέρριψε και το επιχείρημα των οφειλετών ότι η επίμαχη υπουργική απόφαση δεν περιλαμβάνει πρόβλεψη σε περίπτωση διακοπής του πλειστηριασμού, λόγω τεχνικής αδυναμίας (προβλήματος) της ηλεκτρονικής πλατφόρμας διεξαγωγής των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Οι δικαστές επισημαίνουν ότι «είναι μειωμένες οι πιθανότητες εμφανίσεως τεχνικών δυσχερειών και η υποδομή που υπάρχει εξασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος σε επίπεδα 99,9%». Αλλά και πέρα από αυτό, προσθέτει το ΣτΕ, «υπάρχει εφεδρικό σύστημα σε κατάσταση ετοιμότητας».