«Το lockdown και η ακύρωση πολλών καλοκαιρινών φεστιβάλ, όπου κατά κύριο λόγο καταναλώνεται MDMA (σσ: ecstasy), θα έχει ως αποτέλεσμα την αξιοσημείωτη πτώση της ζήτησης για τον συγκεκριμένο τύπο ναρκωτικού το προσεχές διάστημα. Η παραπάνω πτώση αναμένεται να σταθεροποιηθεί μακροπρόθεσμα».
Το απόσπασμα από την έκθεση της Europol, με τίτλο Beyond the Pandemic, που δημοσιεύθηκε την περασμένη Πέμπτη, είναι αποκαλυπτικό για τον τρόπο με τον οποίο η πανδημία του κορονοϊού επηρεάζει κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Η Ελλάδα βγαίνει από ένα γενικό lockdown έξι εβδομάδων, όμως τίποτα δεν θα είναι το ίδιο την επόμενη μέρα. Ο Covid19 δεν έχει επιπτώσεις μόνο στην οικονομία, τις εργασιακές σχέσεις και τις συνταγματικές ελευθερίες, αλλά και στο έγκλημα. Το εμπόριο ναρκωτικών, η διακίνηση ανθρώπων, οι απάτες και το κυβερνο-έγκλημα προσαρμόζονται στο λεγόμενο New Normal.
Το ναρκω-εμπόριο «είναι ανθεκτικό και προσαρμοστικό», αναφέρεται στην έκθεση των 16 σελίδων της Europol. «Η διακίνηση κάνναβης, κόκας και ηρωίνης δεν σταμάτησε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μολονότι ήταν σε χαμηλότερα επίπεδα από πριν. Μετά το τέλος του lockdown και των μέτρων καραντίνας σε όλη την Ευρώπη, αναμένεται ότι η τακτική προσφορά θα επιστρέψει στα προ επιδημίας επίπεδα», διαβάζουμε. «Κι ενώ υπήρξε μια διακύμανση στην τιμή πολλών ειδών ναρκωτικών, κυρίως εξαιτίας της έλλειψης προσφοράς, εκτιμάται ότι οι τιμές θα σταθεροποιηθούν στα παλιά επίπεδα αμέσως μόλις οι μεσαίου επιπέδου ντίλερς και οι πελάτες βεβαιωθούν για τη σταθερή και αξιόπιστη προσφορά στην αγορά». Στην Ελλάδα, πάντως, τον τελευταίο ενάμιση μήνα δεν έχει βγει καμία μεγάλη υπόθεση ναρκωτικών.
Σχετικά με το κυβερνο-έγκλημα η έκθεση της ευρωπαϊκής αστυνομίας, που λαμβάνει υπόψη στοιχεία από όλα τα κράτη-μέλη, προβλέπει ότι αυτό θα συνεχίσει να βρίσκεται ψηλά στο παλμαρέ σημαντικών εγκληματικών δικτύων, τα μέλη των οποίων διαμόρφωσαν ένα διαφορετικό πεδίο δράσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Δεν είναι μόνο η έκρηξη των ηλεκτρονικών συναλλαγών, αλλά και η διαπίστωση των εγκληματικών οργανώσεων ότι υπάρχει γόνιμο έδαφος σε τομείς που έως χθες τούς ήταν αδιάφοροι, για παράδειγμα οι ευαίσθητες μονάδες υγείας.
Ενδεικτικά, στην πόλη Μπρνο της Τσεχίας, σε υπόθεση που χειρίστηκαν αξιωματούχοι της Eurojust, οι υπολογιστές ενός νοσοκομείου «μολύνθηκαν» από κυβερνο-εκβιαστές που ζητούσαν ηλεκτρονικά λύτρα, με αποτέλεσμα να βρεθούν στον αέρα μηχανήματα και ιατρικά δεδομένα ασθενών, εν μέσω της έκτακτης κατάστασης με τον Covid19. H άκρη του νήματος αναζητείται σε Γαλλία και Ελβετία.
Η κρίση του Covid19 απέδειξε το υψηλό επίπεδο προσαρμοστικότητας για τις εγκληματικές οργανώσεις που αντιγράφουν προϊόντα και θησαυρίζουν πουλώντας απομιμήσεις. Ο τιμοκατάλογος άλλαξε αμέσως: μάσκες προσώπου, πλαστικά γάντια, αντισηπτικά τζελ, ακόμη και διαγνωστικά τεστ αντιγράφηκαν σε λίγα 24ωρα, με κίνδυνο της δημόσιας υγείας. «Καθώς η ζήτηση αυτών των προϊόντων παραμένει μεγάλη, οι πλαστογράφοι θα συνεχίσουν να προμηθεύουν με εκδόσεις τέτοιων αγαθών. Ειδικά, η υποχρεωτική χρήση μάσκας εκτιμάται ότι θα αυξήσει ακόμη περισσότερο την προσφορά αντίστοιχων απομιμητικών προϊόντων», σημειώνεται. Η περίπτωση των αντισηπτικών στην Ελλάδα είναι ενδεικτική του δαιμόνιου εμπορίου.
Η έκθεση της Europol στο κεφάλαιο για τις απομιμήσεις αναφέρει κάτι περισσότερο ανησυχητικό. «Προσπάθειες για το εμβόλιο κατά του Covid19 βρίσκονται σε εξέλιξη σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι απατεώνες ήδη προσφέρουν διάφορες εκδοχές του εμβολίου στο Διαδίκτυο», διαβάζουμε. «Παρ’ όλα αυτά, αμέσως μόλις η ανάπτυξη του γνήσιου εμβολίου ανακοινωθεί, αναμένεται ότι οι αντιγραφείς θα ποντάρουν σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό στην προσφορά απομιμήσεων του φαρμάκου ειδικά στο Διαδίκτυο, σε διάφορες πλατφόρμες κι επίσης στα κοινωνικά δίκτυα».
Σχετικά με το οικονομικό έγκλημα, η επόμενη μέρα διαβάζεται μέσα από το παράδειγμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης του 2008. Εγκληματικές ομάδες εκτιμάται ότι θα μεταφέρουν κεφάλαια-κέρδη σε χώρες εκτός ΕΕ με ασθενέστερα πλαίσια για το ξέπλυμα χρήματος, «αν δεν το έχουν κάνει ήδη», σημειώνεται, όπως δηλαδή συμβαίνει σε κάθε περίοδο επισφαλούς οικονομικής σταθερότητας.
«Η οικονομική πίεση μπορεί να οδηγήσει στη μείωση τιμών σε κλάδους στους οποίους δείχνουν προτίμηση οι εγκληματίες-επενδυτές. Αυτό μπορεί να γίνει αισθητό στο real estate», αναφέρει η έκθεση. «Οι επενδύσεις σε έργα τέχνης μπορεί επίσης να γίνουν ελκυστικές, εξαιτίας της απουσίας καθορισμένων τιμών». Την ίδια ώρα, πάντως, η μείωση της χρήσης μετρητών, λόγω των ηλεκτρονικών συναλλαγών που πυροδοτεί η πανδημία, δυσκολεύει πρακτικά το ξέπλυμα σε χαμηλότερο επίπεδο, δηλαδή μέσω εταιρειών-βιτρίνα, επομένως είναι δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια ποιες μορφές ξεπλύματος θα υπάρξουν στο κοντινό μέλλον.
Η έκθεση της Europol επιχειρεί, τέλος, προβλέψεις για τη διακίνηση ανθρώπων. Η μεταναστευτικές ροές μειώθηκαν εξαιτίας του σφραγίσματος των συνόρων και του γενικού lockdown. «Θα υπάρξουν ενδεχομένως αλλαγές στον τρόπο δράσης των διακινητών, κατ’ αντιστοιχία με τη στροφή από τις διελεύσεις πεζή των συνοριακών περασμάτων στη ραγδαία αύξηση της χρήσης οχημάτων. «Οι διακινητές μπορεί να καταφύγουν σε μέτρα για τον περιορισμό του αριθμού των μεταναστών, όπως μεμονωμένες μεταφορές ή χρήση ασφαλών καταλυμάτων για τη μικρότερη έκθεση σε πιθανές μολύνσεις. Αυτό θα οδηγήσει στην αύξηση των τιμών», σημειώνεται.
Υπάρχει κάτι ακόμη. «Η αποδυνάμωση της οικονομίας στην ΕΕ μπορεί επίσης να αυξήσει τη ζήτηση για φθηνή εργασία. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της δέσμευσης ανθρώπων, οι οποίοι πρέπει να εργαστούν για να ξεπληρώσουν το κόστος της μετακίνησης στους διακινητές».
Κώστας Κουκουμάκας