Πριν 40 χρόνια ξεκίνησε μια αλλαγή στην οικονομία, που μεταμόρφωσε τον κόσμο κυριολεκτικά, για την οποία ποτέ δεν ενημέρωσαν τους ανθρώπους και ποτέ δεν ζήτησαν τη γνώμη τους. Λόγω αδυναμίας κερδοφόρας εκμετάλλευσης των κεφαλαίων στην παραγωγή, το χρήμα αποσυνδέθηκε τελείως απ την παραγωγή και την αξία της και ακολούθησε τον δικό του δρόμο, της κερδοσκοπικής διόγκωσης.
.
-του Γ. Παπανικολάου
Επέτρεψαν σε ιδιώτες/κατόχους τραπεζών να δημιουργούν νέο χρήμα από το πουθενά, από αέρα κυριολεκτικά, κάθε φορά που χορηγούν κάποιο δάνειο (είναι τα περίφημα λεφτόδεντρα, με τα οποία ειρωνεύτηκαν τους ανθρώπους του μεροκάματου κάποιοι πριν λίγες μέρες). Σήμερα το 95% των νέων χρημάτων, δημιουργούνται απ τις ιδιωτικές εμπορικές τράπεζες, μ αυτό τον τρόπο. Στα δάνεια επιβάλλουν τόκο πάνω στο σύνολο των (αερο)χρημάτων που δανείζουν και όχι πάνω στα πραγματικά χρήματα που κατέχει η τράπεζα, φτάνοντας την τοκογλυφία σε απίστευτα ύψη.
Χάρη στον τραπεζικό δανεισμό, τα κερδοσκοπικά κεφάλαια επωφελούνται από μια γιγάντια πιστωτική μόχλευση, που ενισχύει τη δράση τους. Επινόησαν τα περίφημα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, που επιτρέπουν στους κερδοσκόπους να τζογάρουν/στοιχηματίζουν (κάνουν “προβλέψεις” ή “συναλλαγματικές καλύψεις κινδύνου”, όπως το λένε αυτοί) πχ για το αν θα χρεοκοπήσει μια χώρα ή όχι (γενικά αν θ ανέβει ή θα πέσει η τιμή μιας μετοχής ή ενός δείκτη) και στη βάση αυτή να κερδίζουν απίστευτα και αδιανόητα ποσά. Σήμερα η αγορά παραγώγων υπολογίζεται ότι ξεπερνά δεκάδες φορές την αξία της πραγματικής οικονομίας, δηλαδή έχει δημιουργηθεί μια τεράστια φούσκα από (αερο)χρήματα. Στις νομισματικές αγορές, οι συναλλαγές που αφορούν την πραγματική οικονομία, αντιπροσωπεύουν μόνο το 1,6% των διατραπεζικών συναλλαγών στον κόσμο.
Τα περισσότερα απ αυτά τα “προϊόντα” δημιουργούνται, τιμολογούνται και αλλάζουν χέρια ή “διασπείρονται” σε επενδυτές, χωρίς καμιά διαφάνεια και έλεγχο, μέσα από “σκοτεινές πλατφόρμες” επενδυτικών τραπεζών. Γνώστες των “αγορών” από μέσα, χαρακτήρισαν τα παράγωγα “όπλα μαζικής οικονομικής καταστροφής, που εμπεριέχουν θανάσιμους κινδύνους για την πραγματική οικονομία”.
Τα κέρδη τους οι κερδοσκόποι τα κρύβουν στους περίφημους φορολογικούς παραδείσους, αφήνοντας τα υποζύγια της οικονομίας, δηλαδή όλους εμάς, να πληρώνουμε τους φόρους. Καμιά 20αριά παγκόσμιες τράπεζες αποτελούν τον πυρήνα των αγορών παραγώγων και ελέγχουν τον συντριπτικό όγκο των χρηματιστηριακών συναλλαγών παραγώγων.
Οι θεσμοί και οι ηγεσίες, όλα αυτά τα θεωρούν “νόμιμα” και “λογικά” και τα ονομάζουν “αγορές”, συμμετέχοντας στην απάτη και προσπαθώντας όπως λένε “να ελέγξουν την εξάπλωση” ενός καρκίνου, αντί να τον ξεριζώσουν. Έτσι, με την τεράστια δύναμη των “νόμιμων” (αερο)χρημάτων τους, οι κερδοσκόποι μπορούν ν ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις, ν αλλάζουν πρωθυπουργούς σαν τις γραβάτες, ανάλογα με τα γούστα τους, να επιβάλλουν τιμωρίες σε λαούς και μέτρα λιτότητας και να επιτίθενται και να καταστρέφουν χώρες, σε όσους δεν υποτάσσονται στην εξουσία τους.
Σήμερα το φτωχότερο μισό του παγκόσμιου πληθυσμού, μοιράζεται λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το πλουσιότερο 10% έχει στα χέρια του το 89% του συνολικού πλούτου. Το 1% ελέγχει τα μισά περιουσιακά στοιχεία του πλανήτη.
Όλες οι χώρες, από τις πιο ανεπτυγμένες μέχρι τις πιο υπανάπτυκτες, βουλιάζουν στα χρέη. Το παγκόσμιο χρέος έφτασε στα 257 τρισεκατομμύρια δολάρια (322% του παγκόσμιου ΑΕΠ).
Εν μέσω αυτής της “κοσμογονίας”, όταν τα υποζύγια της οικονομίας διεκδικούν “μια δεκάρα τσακιστή” για να μπορέσουν να ικανοποιήσουν κάποιες απ τις βασικές τους ανάγκες, υψώνεται ομοβροντία από ειδήμονες στα ΜΜΕ που βεβαιώνουν πως “θα πέσει έξω ο προϋπολογισμός”, “δεν υπάρχουν λεφτά (ή λεφτόδεντρα)”, “είναι αδικία σε βάρος των χ ή ψ άλλων υποζυγίων” κοκ.
Σε αυτή την “κανονικότητα” λοιπόν ετοιμάζονται να μας επαναφέρουν, λέγοντας ότι θα ακολουθήσει “η επανεκκίνηση της οικονομίας”.
Η κρίση του 2008 απέδειξε ότι τα παράγωγα δημιουργούν τοξικές χρηματοπιστωτικές “βόμβες μεγατόνων” στα θεμέλια του συστήματος, που κανείς δεν τις ελέγχει και κανείς δεν γνωρίζει σε ποια έκταση είναι διεσπαρμένες, ούτε και το μέγεθός τους, που απειλούν ανά πάσα στιγμή να σκάσουν και να δημιουργήσουν αλυσιδωτή αντίδραση στην παγκόσμια οικονομία και να καταστρέψουν μεγάλο μέρος του πλανήτη Ό,τι έγινε το 2008 με τα σπίτια, μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή σε ένα σωρό άλλους τομείς, ειδικά σήμερα με το σταμάτημα της οικονομίας λόγω πανδημίας.
Για όσους πιστεύουν ότι μετά την κρίση του 2008 “πάρθηκαν μέτρα” και “έβαλαν μυαλό”, ο Γκόρντον Μπράουν (πρωθυπουργός της Βρετανίας την τριετία 2007-2010) προειδοποιεί: “Υπνοβατούμε προς μια νέα οικονομική κρίση. Η παγκόσμια οικονομία απέτυχε να εισάγει μηχανισμούς συναγερμού και ελέγχου των χρηματοοικονομικών ροών, ώστε να είναι δυνατόν να διαπιστωθεί πού έχουν δανεισθεί χρήματα και με ποιους όρους”.
Υπάρχει καπιταλισμός και καπιταλισμός. Αυτός που ζούμε σήμερα δεν έχει καμιά σχέση μ αυτόν που υπήρχε πριν 40 χρόνια. Υπήρξε μια αντεπανάσταση μέσα στον καπιταλισμό, που μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με μια μεγάλη επανάσταση και αφορά όλη την ανθρωπότητα.
Το ζήτημα μπαίνει έτσι: Θα έχουμε οργανωμένη κοινωνία με στοιχειώδη έλεγχο των ανθρώπων σε αυτή ή μια σύγχρονη εκδοχή ζούγκλας που τείνει στο χάος;
Γιώργος Παπανικολάου