“Μητσοτάκη κάθαρμα, Μητσοτάκη κάθαρμα… Ο λαός δεν ξεχνά, Μητσοτάκη κάθαρμα!”. Αυτό το σύνθημα έσκιζε για πολλή ώρα τον αέρα χθες το απόγευμα στο κέντρο της Αθήνας, κατά την τελετή αποχαιρετισμού του Μίκη Θεοδωράκη στην Μητρόπολη. Το σύνθημα που έκανε τον Κούλη να τα χάσει όταν φθάνοντας εκεί άκουσε τον κόσμο να τον …λούζει, επιβεβαιώνοντας ότι η όλη διαδικασία του λαϊκού προσκυνήματος και η τελετή πριν από την μεταφορά της σορού του συνθέτη στην Κρήτη για την κηδεία και την ταφή του θα έπαιρνε τον χαρακτήρα αντικυβερνητικού ξεσπάσματος. Ένα ξέσπασμα που σημειώνεται τόσο έντονα, τόσο ανοιχτά αλλά και ενώπιον του ίδιου του Κούλη για πρώτη φορά από τότε που πήρε την εξουσία και την πρωθυπουργία. Κι αυτό όπως έχει φανεί πολλές φορές σε ανάλογες περιπτώσεις στην ιστορία είναι η αρχή του τέλους…
“Ακούγοντας” αυτό το σύνθημα “Μητσοτάκη κάθαρμα”, από τον άλλο κόσμο, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα μπορούσε αφενός να αναρωτιέται “…για μένα το λένε αυτό”; και αφετέρου, καταλαβαίνοντας στη συνέχεια τι συμβαίνει, να σχολιάζει με εκείνο το χαρακτηριστικό χαμόγελό του: “Γιε μου, καλώς …ήρθες στο κλαμπ…”
To “Μητσοτάκη κάθαρμα” δεν είναι ένα οποιοδήποτε σύνθημα. Είναι ένα σύνθημα με την δική του ιστορία. Είναι ένα σύνθημα που έχει να ακουστεί στους δρόμους της Αθήνας από το 1965 με το οποίο κόσμο “έλουζε” τον πατέρα Μητσοτάκη για τα “Ιουλιανά” της εποχής με τις αποστασίες, τους χρηματισμούς και τις προδοσίες. Επομένως το … “κόπυ ράιτ” του συνθήματος είναι κατοχυρωμένο στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη κι ενώ κανείς θα νόμιζε ότι έχει ξεχαστεί με το πέρασμα των δεκαετιών και ότι θα το συναντά μόνο στα βιβλία της ιστορίας και τα πολιτικά εγχειρίδια, να που αναβιώνει και ξανακούγεται τόσο μαζικά και τόσο ανοικτά για τον Κούλη. Έτσι ο γιος ακολουθεί …επάξια τον μπαμπά του ύστερα από όλα τα άλλα και σε αυτό. Με τον ίδιο τρόπο πολιτεύεται ξεπουλώντας τα πάντα και κάνοντας μπίζνες με μίζες και μεγάλα συμφέροντα, με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζεται πλέον και από τον κόσμο. Να δούμε και ποιο πολιτικό τέλος ακριβώς -που δεν θα αργήσει- θα έχει…
Τα γεγονότα του 1965, στα οποία βρίσκεται η μήτρα του χθεσινού συνθήματος, κορυφώθηκαν στις 15 Ιουλίου όταν η τότε κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου αντικαταστάθηκε -ύστερα από την συνάντηση του με τον βασιλιά Κωνσταντίνο στα Ανάκτορα- από την πρώτη λεγόμενη “κυβέρνηση των αποστατών του Κέντρου”. Λίγες ώρες αργέτρα ύστερα από τη ρήξη του τότε πρωθυπουργού με τον βασιλιά ορκίστηκε ενώπιόν του το πρώτο κλιμάκιο της κυβέρνησης των «Αποστατών», υπό τον πρόεδρο της Βουλής, Ιωάννη Αθανασιάδη – Νόβα . Την επομένη χιλιάδες Αθηναίοι κατέβηκαν στους δρόμους για διαμαρτυρηθούν για το «βασιλικό πραξικόπημα». Συγκρούστηκαν με την αστυνομία, η οποία τους αντιμετώπισε με γκλομπς και δακρυγόνα. Ενώ όμως σε εκείνη την κυβέρνηση ο Κ. Μητσοτάκης μετείχε ως απλός υπουργός Συντονισμού, ήταν για όλους γνωστός ότι αυτός ήταν ο αρχιτέκτονας της λεγόμενης “αποστασίας”. Αυτός έκανε όλες τις μεθοδεύσεις και τις συναλλαγές -ακόμη και με χρήμα- για να εξαγοραστούν βουλευτές του πρώην κόμματός του και να ακολουθήσουν την κυβέρνηση υπό τον Νόβα.
Aπό τις 16 Ιουλίου ως τις 17 Αυγούστου, έγιναν στη χώρα 338 συγκεντρώσεις με συμμετοχή εκατομμυρίων ανθρώπων και οι 67 από αυτές στην Αθήνα. O συγγραφέας Στρατής Τσίρκας στο βιβλίο του “Η χαμένη άνοιξη” έχει γράψει χαρακτηριστικά για τις εικόνες που επικρατούσαν από την 16 Ιουλίου κιόλας: “Το πλήθος είχε καταλάβει όλο το πεζοδρόμιο, αντίκρυ δεξιά μας η Βουλή – άρχιζε η πολιορκία της. Φώναζα κι εγώ με τους άλλους, ώσπου έγδαρα το λαρύγγι μου: «Κάτω οι προδότες. Κάτω οι δούλοι της Αυλής. Ένας είναι ο αρχηγός, ο κυρίαρχος Λαός». Αγόρια και κορίτσια έφταναν ομάδες –ομάδες, ξεχώριζαν μερικά πανώ των Λαμπράκηδων∙ παίρναν θέση στο πεζοδρόμιο, ύστερα πέρασαν και στ’ αντικρινό, η πολιορκία της Βουλής γινόταν πιο στενή.
Με το σούρουπο άρχισαν να φτάνουν οι εργαζόμενοι: υπάλληλοι καταστημάτων, εργάτες κι εργάτριες από τις βιομηχανίες γύρω στην Αθήνα και τον Πειραιά. Η πλατεία Συντάγματος γέμισε κι οι φωνές, σαν άγρια καταιγίδα, τάραζαν το πλήθος κύμα στο κύμα. Ο τόνος έγινε πιο τραχύς: «Μητσοτάκη, κάθαρμα»…”.
Εκείνη τη βραδιά ήταν που γεννήθηκε το σύνθημα που για μήνες δονούσε την Αθήνα και την υπόλοιπη Ελλάδα, καθώς ο ρόλος του Μητσοτάκη σε μια από τις πιο φαύλες και βρώμικες από κάθε άποψη περιόδους της σύγχρονης ιστορίας μας γινόταν καθημερινά και πιο φανερός.
Όταν η νέα κυβέρνηση Νόβα ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό ψήφων και κατέρρευσε. Η Ένωση Κέντρου διασπάστηκε και η ιστορία συνεχίστηκε με πολλές ακόμη προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης από τον Στέφανο Στεφανόπουλο και τον Ηλία Τσιριμώκο. Οι «διαφωνούντες» βουλευτές πήραν τον τίτλο του αποστάτη ενώ για να μην αλλάξουν γνώμη μερικοί ορκίστηκαν στα γρήγορα, αξύριστοι και ατημέλητοι….
Ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης πούλησε αργότερα το παραμύθι ότι «εκείνο το βράδυ βρέθηκα ενώπιον του σκληρότερου διλήμματος της ζωής μου, εάν δεν ορκιζόμουν, ήταν βέβαιο ότι θα πηγαίναμε σε εμφύλιο. Ήλπιζα ότι μπαίνοντας στη μέση θα μπορούσα να μαλακώσω τα πράγματα, που όντως έγινε, παρά το ότι είχαμε μερικές αναστατώσεις για ένα μικρό χρονικό διάστημα»….
Κι είναι παραμύθι διότι εκτός των άλλων έχουν υπάρξει συγκεκριμένες μαρτυρίες ότι με την υπόδειξη του Μητσοτάκη εξαγοράζονταν και χρηματίζονταν οι αποστάτες. Στο βιβλίο που έγραψε ο Μακάριος Δρουσιώτης χαρακτηριστικά αναφέρει: «… ο Τομ Πάπας ήταν αυτός που συνέδραμε οικονομικά για την εξαγορά των βουλευτών που είχαν αποστατήσει από την Ένωση Κέντρου. Ο Λευτέρης Βόδενας συνεργάτης του τότε εκδότη των εφημερίδων «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη» ο οποίος είχε ενεργό συμμετοχή στην ανατροπή του Παπανδρέου, αφηγείται στο βιβλίο του Χρίστου Χριστοδούλου «Ο εκδότης Ιωάννης Βελλίδης»: “… μια μέρα ανέβηκα στον 7ο όροφο της οδού Φιλελλήνων 1 και πήρα κάτι δέματα…. Τα πήρα από τα γραφεία της ESSΟ Πάπας που ήταν εκεί και τα κατέβασα στα γραφεία της “Μακεδονίας” που ήταν στο δεύτερο όροφο. Από κει πέρασαν κάποιοι βουλευτές και τα πήραν».
Για τα συνθήματα που ακούγονταν, η εφημερίδα Ελευθερία του Π. Κόκα που χτυπούσε τον Παπανδρέου και τις διαδηλώσεις, έγραφε στις 30 Ιουλίου 1965: “Εις τους προσερχομένους εις την συγκέντρωσιν διενέμοντο υπό ειδικών συνεργείων φωτογραφίαι του κ. Παπανδρέου. Υπό άλλων συνεργείων διενέμοντο ή επιρρίπτοντο από του εξώστου της Λέσχης [των Φιλελευθέρων επί της οδού Χρήστου Λαδά 2] σημειώματα, αναγράφοντα τα συνθήματα, τα οποία έπρεπε να κυριαρχήσουν κατά τη συγκέντρωσιν. Τα επικρατήσαντα προ της «συνεδριάσεως» συνθήματα ήσαν «Ανένδοτοι», «Ενότητα», «Τούμπα δολοφόνε», «Μητσοτάκη κάθαρμα», «Έξω οι προδότες» και «Κάτω οι αυλόδουλοι»…”
Όσο για το «Μητσοτάκη κάθαρμα» αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι σε μία από τις κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση των αποστατών, ο ίδιος ο Μητσοτάκης έδειξε φανερά την ενόχλησή του για τις λαϊκές διαδηλώσεις και το σύνθημα που του απευθύνουν, θεωρώντας ότι το να τον βρίζει ο λαός στους δρόμους αντίκειται στη δημοκρατία. Κάτι σαν αυτό που ενοχλημένος έδειξε χθες και ο υιός Κούλης. Δεν πειράζει. Θα το …συνηθίσει.