Διαρροή εγγράφων που αφορούν συναλλαγές περίπου 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων αποκάλυψε πώς ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου επέτρεψαν στους εγκληματίες να διακινούν βρώμικα χρήματα σε όλο τον κόσμο.
Αστρονομικά ποσά βρώμικου χρήματος κυκλοφορούσαν και ξεπλένονταν επί χρόνια μέσω των μεγαλύτερων τραπεζικών ιδρυμάτων του κόσμου, αποκαλύπτει διεθνής έρευνα της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητικών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists), η οποία πραγματοποιήθηκε από 108 διεθνή μέσα ενημέρωσης σε 88 χώρες.
Η έρευνα βασίζεται σε χιλιάδες «αναφορές ύποπτης δραστηριότητας» (SAR) προς το Δίκτυο Καταπολέμησης Οικονομικού Εγκλήματος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, το FinCen, από τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τα αρχεία FinCEN (από τα αρχικά Financial Crimes Investigation Network) είναι πάνω από 2.500 έγγραφα, τα περισσότερα από τα οποία οι τράπεζες έστειλαν στις αρχές των ΗΠΑ μεταξύ 2000 και 2017. Αφορούσαν τις αυξημένες ανησυχίες για το τι μπορεί να κάνουν οι πελάτες τους.
Αυτά τα έγγραφα είναι μερικά από τα πιο καλά φυλαγμένα μυστικά του διεθνούς τραπεζικού συστήματος. Οι τράπεζες τα χρησιμοποιούν για να αναφέρουν ύποπτη συμπεριφορά, αλλά δεν αποτελούν απόδειξη αδικοπραξίας ή εγκλήματος.
«Τα έγγραφα αυτά που έχουν συνταχθεί από τράπεζες και έχουν κοινοποιηθεί στην κυβέρνηση, αλλά δεν έχουν έλθει ποτέ στην δημοσιότητα, φέρνουν στο φως το βάραθρο των τραπεζικών εγγυήσεων και την ευκολία με την οποία τις έχουν εκμεταλλευθεί οι εγκληματίες», αναφέρει στο εισαγωγικό του σημείωμα το Buzzfeed News που συμμετείχε στην έρευνα.
Τα έγγραφα αφορούν συναλλαγές ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ανάμεσα στο 1999 και το 2017.
Η έρευνα στιγματίζει πέντε μεγάλες τράπεζες: JPMorgan Chase, HSBC, Standard Chartered, Deutsche Bank και Bank of New York Mellon, που κατηγορούνται ότι συνέχισαν την διακίνηση κεφαλαίων υπόπτων ως εγκληματιών ακόμη και αφού κατηγορίες είχαν απαγγελθεί εναντίον τους ή είχαν καταδικασθεί για οικονομικά εγκλήματα.
Σύμφωνα με το Buzzfeed News, «τα δίκτυα μέσω των οποίων το βρώμικο χρήμα διακινείται στον κόσμο έχουν γίνει ζωτικές αρτηρίες της παγκόσμιας οικονομίας».
Σε ανακοίνωσή της η Deutsche Bank βεβαιώνει ότι οι αποκαλύψεις της Κοινοπραξίας είναι πληροφορίες «πολύ γνωστές» στους ελεγκτές της και ότι έχει αφιερώσει σημαντικούς πόρους στην ενίσχυση των ελέγχων αυτών και ότι δίνει μεγάλη προσοχή στις ευθύνες και τις υποχρεώσεις της.
Η έρευνα αναδεικνύει επίσης την αδυναμία των αμερικανικών αρχών στο έλεγχο αυτών των συναλλαγών.
Σε ανακοίνωσή της πριν από την δημοσίευση της έρευνας η οικονομική αστυνομία του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ προειδοποιεί ότι η δημοσίευση καταγγελιών ύποπτης δραστηριότητας συνιστά «έγκλημα» που μπορεί να έχει επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τι αποκαλύπτεται από τα αρχεία (εν συντομία)
Η HSBC επέτρεψε στους απατεώνες να διακινούν εκατομμύρια δολάρια κλεμμένων χρημάτων σε όλο τον κόσμο, ακόμη και αφού έμαθε από τους Αμερικανούς ερευνητές ότι ήταν απάτη.
Η JP Morgan επέτρεψε σε μια εταιρεία να μεταφέρει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια μέσω ενός λογαριασμού στο Λονδίνο χωρίς να γνωρίζει ποιος τον είχε αυτόν τον λογαριασμό. Η τράπεζα ανακάλυψε αργότερα ότι η εταιρεία μπορεί να ανήκει σε έναν μαφιόζο στη λίστα των 10 πιο καταζητούμενων του FBI.
Αποκαλύφθηκαν αποδείξεις ότι ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν χρησιμοποίησε την Barclays Bank στο Λονδίνο για να αποφύγει κυρώσεις που είχαν ως σκοπό να τον σταματήσουν να χρησιμοποιεί χρηματοοικονομικές υπηρεσίες στη Δύση. Μερικά από τα μετρητά χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά έργων τέχνης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ονομάζεται «δικαιοδοσία υψηλότερου κινδύνου» όπως η Κύπρος, σύμφωνα με το τμήμα πληροφοριών της FinCEN. Αυτό οφείλεται στον αριθμό των εγγεγραμμένων στο Ηνωμένο Βασίλειο εταιρειών που εμφανίζονται στα SAR. Πάνω από 3.000 εταιρείες στο Ηνωμένο Βασίλειο κατονομάζονται στα αρχεία FinCEN – περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Η κεντρική τράπεζα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων απέτυχε να ανταποκριθεί στις προειδοποιήσεις σχετικά με μια τοπική εταιρεία που βοηθούσε το Ιράν να αποφύγει τις κυρώσεις.
Η Deutsche Bank διακίνησε τα βρώμικα χρήματα καταχραστών για το οργανωμένο έγκλημα, τρομοκράτες και εμπόρους ναρκωτικών.
Η Standard Chartered διακινούσε μετρητά για την Arab Bank για περισσότερο από μια δεκαετία, αφότου οι λογαριασμοί πελατών στην τράπεζα της Ιορδανίας είχαν χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.