Ανά τον πλανήτη, υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία τα οποία θεωρούνται στρατηγικά δίνοντας στον κάτοχό τους πλεονεκτήματα. Στο Αιγαίο αυτόν το ρόλο έχει το νησί της Λήμνου.
Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Αιγαίου, μία ανάσα από τα στενά του Ελλήσποντου με κοντινά νησιά την Ίμβρο, Τένεδο, Αγ. Ευστράτιο και Σαμοθράκη. Η εγγύτητά του στα στενά του Ελλήσποντου σε συνδυασμό με το μέγεθός του είναι που καθιστούν το νησί στρατηγικό σημείο.
Με την Λήμνο, η Ελλάδα έχει έναν ασφαλή λιμένα για να χρησιμοποιήσει ως βάση των πλοίων της αλλά και ως κάλυψη αυτών. Το μέγεθός της Λήμνου μπορεί να φιλοξενήσει μεγάλες σχετικά στρατιωτικές μονάδες, ένα μεγάλο αεροδρόμιο και λοιπές στρατιωτικές εγκαταστάσεις όπως βάσεις, αποθήκες πυρομαχικών στους λόφους και τα βουνά του νησιού, αντιαεροπορικά κ.α.
Το βασικό πλεονέκτημα της Λήμνου όμως είναι η εγγύτητά του στα στενά του Ελλησπόντου. Το 1912, με την κήρυξη του πολέμου κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η πρώτη κίνηση του Ναύαρχου Π. Κουντουριώτη ήταν να κατευθυνθεί με όλη την δύναμη του Πολεμικού Ναυτικού προς την Λήμνο. Στις 8 Οκτωβρίου 1912, μόλις 3 μέρες από την κήρυξη του πολέμου, τα ελληνικά αγήματα καταλαμβάνουν την Λήμνο και ο Κουντουριώτης στήνει την ναυτική του βάση στο ασφαλές λιμάνι του Μούδρου. Έπειτα, με ορμητήριο το νησί, απελευθερώνονται τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Οι Τούρκοι είχαν αιφνιδιαστεί και δεν ανέμεναν την ταχύτατη ελληνική κίνηση κατά της Λήμνου και ξαφνικά βρέθηκαν εγκλωβισμένοι στον Ελλήσποντο. Κατά την ναυμαχία της Έλλης, επιχείρησαν να εξέλθουν των στενών αλλά η κίνησή τους εντοπίστηκε αμέσως και ο ελληνικός στόλος εξήλθε του ασφαλούς λιμανιού του Μούρδου και κέρδισε στην ναυμαχία που ακολούθησε. Το ίδιο συνέβη και τον επόμενο Ιανουάριο στην Ναυμαχία της Λήμνου. Μετά την ήττα του τουρκικού στόλου, το Αιγαίο πέρασε όλο σε ελληνικά χέρια.
Αντίστοιχα, οι Σύμμαχοι το 1915 κατέλαβαν την Λήμνο και την χρησιμοποίησαν ως την κυριότερη βάση τους για τις επιχειρήσεις κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1915 μέχρι το τέλος του Α’ Π.Π. όπου για άλλη μια φορά λόγω της μεγάλης διαφοράς σε ναυτική ισχύ των συμμάχων και των Οθωμανών, οι Τούρκοι κλείστηκαν στα Στενά.
Σήμερα, η Ελλάδα έχει μετατρέψει το νησί σε φρούριο το οποίο διαθέτει ένα πλήρως λειτουργικό πολεμικό/πολιτικό αεροδρόμιο, ραντάρ, στρατιωτικές βάσεις και άλλες εγκαταστάσεις. Η εγγύτητά του στα στενά του Ελλήσποντου εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλο αγκάθι στους σχεδιασμούς των Τούρκων για επιβολή τους στο Αιγαίο.
Οι Τούρκοι, μελετώντας ιστορία, διδάχθηκαν από την ήττα τους στον Α Βαλκανικό Πόλεμο και για να μην αποκλειστεί ο στόλος τους πάλι εντός των στενών, κατασκεύασαν την βάση στην Μαρμαρίδα (Ακσάζ), ώστε ένα σημαντικό μέρος του να μπορεί να ελλιμενίζεται εκεί και να έχει και πλήρη επισκευαστική και υλική υποστήριξη αλλά και ανεφοδιασμό για τα πλοία του. Παρ’ όλα αυτά ο Τουρκικός Στόλος που εδράζεται στην θάλασσα του Μαρμαρά θα χρειαστεί να εξέλθει απ’ τα στενά όπως και οι ενισχύσεις που θα έρθουν από την Μαύρη Θάλασσα.
Τα πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού μπορούν να χρησιμοποιήσουν την Λήμνο ως κάλυψη και να απειλήσουν με τα φονικά αντιπλοϊκά τους βλήματα σε συνδυασμό με επάκτιες συστοιχίες βλημάτων και την υποστήριξη των Mirage εξοπλισμένων με Exocet, τα εξερχόμενα τουρκικά πλοία, ενώ το πέρασμα μπροστά από τα στενά αλλά και βόρεια και νότια μπορεί να ναρκοθετηθεί με μεγαλύτερη ευκολία. Άρα, επειδή υπάρχει μόνο ένας δρόμος εξόδου για το Τουρκικό Ναυτικό, όλες οι προσπάθειες προσβολής των πλοίων που θα εξέλθουν, θα επικεντρωθούν εκεί.
Για να το αποφύγει αυτό ο Τουρκικός Στόλος έχει συγκεκριμένες επιλογές. Είτε δε θα εξέλθει καθόλου από τα στενά, χάνοντας τον πόλεμο, είτε θα εξέλθει προσπαθώντας να απωθήσει τις ελληνικές μονάδες και να περάσει στο Αιγαίο έχοντας απώλειες, είτε θα καταλάβει το νησί με αερομεταφορά δυνάμεων. Η τελευταία επιχείρηση είναι πάρα πολύ δύσκολη να εκτελεστεί καθώς θα χρειαστεί απόλυτη τοπική αεροπορική υπεροχή από την Τουρκική αεροπορία, ασφαλής πτήση των ελικοπτέρων με τους καταδρομείς στο νησί, διαρκής υποστήριξη των μονάδων με υλικά μέσα και ναυτικός αποκλεισμός της Λήμνου.
Μία πολύ δύσκολη επιχείρηση επομένως, η οποία για να πετύχει χρειάζεται να γίνουν όλα σωστά από τουρκικής πλευράς, η Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό να αποτύχουν να υπερασπίσουν το νησί. Ενδεχόμενη απώλειά της Λήμνου θα σημάνει την κατάληψη της Σαμοθράκης, του Αγ. Ευστρατίου και θα ανοίξει ο δρόμος για την προσβολή της Σκύρου και της Ανατολικής Μακεδονίας από την θάλασσα όπως φαίνεται στον παρακάτω χάρτη με κίνδυνο την εξάρθρωση όλης μας της άμυνας στον Έβρο και το Αιγαίο.
Στον αντίποδα, χρησιμοποιώντας το νησί, η Ελληνική πλευρά θα επιχειρήσει να καταλάβει την Ίμβρο και να προσπαθήσει απόβαση στην Καλλίπολη, υπό την προϋπόθεση οι ελληνικές δυνάμεις στον Έβρο να προελαύνουν στο έδαφος της Ανατολικής Θράκης ώστε να θέσουν τα μισά στενά υπό τον έλεγχο των ελληνικών όπλων. Το ιδανικό σενάριο για την Ελλάδα θέλει τους Τούρκους να επιχειρούν αεραπόβαση στην Λήμνο, με τον στόλο να αδυνατεί τελικά να εξέλθει των στενών, οι αεραποβατικές δυνάμεις τους να εκμηδενίζονται και να ακολουθεί Ελληνική αντεπίθεση σε Ίμβρο και Καλλίπολη.
Με βάση τα προαναφερθέντα, ελπίζουμε να έγινε κατανοητό το πως ένα νησί, όπως η Λήμνος, σημαίνει τόσα πολλά για τον αμυντικό και επιθετικό σχεδιασμό ως προς την αντιμετώπιση των εξ ανατολών εχθρών της Ελλάδας και δη της Τουρκίας.