Γράφει ο Παναγιώτης Νάστος
Σχης (ε.α)-Αναλυτής-Συγγραφέας-Μέλος ΕΛΙΣΜΕ
Σύμφωνα με πλήρως επιβεβαιωμένες πληροφορίες ,το ΝΑΤΟ ενέκρινε την Τρίτη 30 Ιουνίου 2020 το νέο σχέδιο άμυνας της Συμμαχίας για την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, αφού οι σύμμαχοι κατέληξαν σε συμβιβασμό με την Τουρκία, η οποία εδώ και μήνες ασκούσε βέτο αναφορικά με την έγκριση του εν λόγω σχεδίου.
Συγκεκριμένα οι ηγέτες του ΝΑΤΟ είχαν συμφωνήσει στο υπόψη σχέδιο από τη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου 2019, αλλά η Άγκυρα είχε θέσει βέτο μπλοκάροντας την εφαρμογή του μέχρι τώρα. Στην παραπάνω Σύνοδο υπενθυμίζουμε ότι υπήρξε σκληρή διαμάχη μεταξύ του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Γάλλου ομολόγου του Εμμανουήλ Μακρόν. Συγκεκριμένα η Άγκυρα χρησιμοποιούσε το βέτο της, επειδή ήθελε το ΝΑΤΟ να αναγνωρίσει τις Συριακές Κουρδικές Λαϊκές Μονάδες Προστασίας (YPG) ως τρομοκράτες, μια απαίτηση που είχε μείνει ανεκπλήρωτη από την αμυντική συμμαχία.
Η συμφωνία της 30/6/2020 τελικά σηματοδότησε μια σημαντική εξέλιξη, αφού η Τουρκία έκανε άρση του βέτο της, με άγνωστα όμως ανταλλάγματα μέχρι στιγμής. Νωρίτερα είχαμε την επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΑΜ στον ΓΓ του ΝΑΤΟ και αυτό όπως αντιλαμβανόμαστε έχει τη σημασία της.
Τα σχέδια άμυνας του ΝΑΤΟ αναφορικά με την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής αν και είναι πλήρη και εξετάζουν όλες τις παραμέτρους, εντούτοις αξιωματούχοι της Λιθουανίας έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι επιδιώκουν ισχυρότερη αεροπορική άμυνα και ταχύτερη ανάπτυξη συμμαχικών δυνάμεων σε περίπτωση κρίσης με την Ρωσία.
Προς επίρρωση των ανωτέρω έρχεται και η πρόσφατη απόφαση του Αμερικανικού Πενταγώνου για απόσυρση 9500 αμερικανών στρατιωτικών από την Γερμανία και ταυτόχρονα την αποστολή κάποιων από αυτούς στην Πολωνία και Βαλτικές χώρες και των υπολοίπων πίσω στις ΗΠΑ.
Διπλωματική πηγή του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Λινάς Λινγκέβιτσιους επιβεβαίωσαν ότι τα σχέδια εγκρίθηκαν αλλά δεν ανέφεραν περαιτέρω λεπτομέρειες. Ο Λιθουανός ΥΠΕΞ τόνισε ότι:
“Η Τουρκία ενήργησε εποικοδομητικά, υπερασπιζόμενη έντονα τα συμφέροντά της όπως πάντα, και οι ενέργειές της δεν στρέφονταν ποτέ εναντίον των κρατών της Βαλτικής. Δεν πρέπει να την δραματοποιήσουμε, το αποτέλεσμα είναι θετικό και το καλωσορίζουμε”.
Τέλος ο Μπεν Χοντς, ο πρώην διοικητής του αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη που εργάζεται τώρα στο think tank CEPA με έδρα την Ουάσινγκτον, δήλωσε ότι η συμφωνία ήταν το κλειδί για «αποτελεσματική αποτροπή» εν μέσω εντάσεων με τη Ρωσία.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ
Από τα παραπάνω εύκολα διαπιστώνουμε για μία ακόμη φορά ότι η Τουρκία κατά παράδοση δεν κάνει καμία «παραχώρηση» , χωρίς ανταλλάγματα. Για το ΝΑΤΟ ήταν σημαντικό γεγονός η ύπαρξη συμφωνίας αναφορικά με την υλοποίηση του σχεδιασμού αμύνης της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής. Μένει να δούμε τα ανταλλάγματα που πήρε από τις ΗΠΑ ο Erdogan. Πάντως ο Τούρκος Πρόεδρος φαίνεται ότι ξέρει να «χειρίζεται» πολύ καλά τόσο το ΝΑΤΟ όσο και τις ΗΠΑ, τις οποίες φαίνεται ότι μέσω του υπάκουου και πρόθυμου φίλου του Trump κατευθύνει τα πάντα προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων της οικογενείας του αλλά και της Τουρκίας. Το ερώτημα είναι εμείς τι κάνουμε και γιατί δεν προηγούμαστε ως Ελλάδα των εξελίξεων , αντί να δρούμε πάντα δεύτεροι και πυροσβεστικά έναντι των Τούρκων.
Για παράδειγμα η Ελλάδα πρόσφατα οριοθέτησε την ΑΟΖ της με την Ιταλία. Θα μπορούσαμε άνετα να επεκτείνουμε τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα 10 νμ στο Ιόνιο , εξισώνοντας τος ΕΕΧ (Εθνικό Εναέριο Χώρο) που τώρα είναι 10 νμ με τα ΧΥ (χωρικά ύδατα) που τώρα είναι 6νμ ή ακόμη καλύτερα επεκτείνοντας άμεσα ΕΕΧ και ΕΧΥ στα 12 νμ.
Αυτή η κίνηση θα δημιουργούσε νέα δεδομένα για το εύρος των ΧΥ και ΕΕΧ και στο Αιγαίο και επιπλέον η Τουρκία δεν θα αντιδρούσε αφού εμείς ως επιχείρημα θα είχαμε την ίδια την Τουρκία η οποία εδώ και χρόνια στον Εύξεινο Πόντο έχει 12 νμ ΕΕΧ και ΧΥ.
Επιπλέον γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα και συγκεκριμένα η Θεσσαλονίκη, η Καβάλα και κυρίως η Αλεξανδρούπολη θα χρησιμοποιηθούν από τις ΗΠΑ λόγω των ασφαλέστατων λιμανιών τους σε συνδυασμό με την ταχύτατη Εγνατία οδό και κυρίως της σιδηροδρομικής τους γραμμής, ως ταχύτατη πύλη μεταφοράς σιδηροδρομικώς δυνάμεων και μέσων των ΗΠΑ προς τις Βουλγαρία-Ρουμανία-Ουκρανία ή Βουλγαρία-Ρουμανία-Ουγγαρία-Σλοβακία –Πολωνία-Βαλτικές χώρες αν απαιτηθεί, όπως το σχέδιο άμυνας του ΝΑΤΟ για Πολωνία και Βαλτικές χώρες που αναφέρθηκα στην αρχή του παρόντος άρθρου.
Μια ματιά στο χάρτη μας δείχνει ότι κανένα άλλο λιμάνι δεν παρέχει τη δυνατότητα ασφαλούς και ταχείας μεταφοράς αμερικανικών δυνάμεων μέσω Μεσογείου προς τις παραπάνω χώρες. Τα λιμάνια της Τουρκίας- Βουλγαρίας-Ρουμανίας στον Εύξεινο πόντο δεν είναι ασφαλή έναντι του ρωσικού πολεμικού ναυτικού και της αεροπορίας.
Επιπλέον οι ΗΠΑ αναβαθμίζουν τη στρατιωτική τους συνεργασία με την Ελλάδα τόσο στη Λάρισα με ΕΕ/Π και UAV όσο και της βάσης τους στη Σούδα, δημιουργώντας έτσι έναν ασφαλέστατο χερσαίο, αεροπορικό και κυρίως θαλάσσιο «διάδρομο» υποστήριξης των δυνάμεών τους στην Βαλκανική χερσόνησο-Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη , χρησιμοποιώντας την Ελλάδα.
Αυτά τα γράφω προκειμένου να αντιληφθούμε ότι η Ελλάδα για τις ΗΠΑ έχει στρατηγικότατη σημασία την οποία πρέπει να εκμεταλλευτούμε στο μέγεθος που της αξίζει. Η Τουρκία η οποία διατείνεται ότι λόγω των «Στενών» έχει τεράστια σημασία για τις ΗΠΑ και τα συμφέροντά τους στον Εύξεινο Πόντο και στην Ουκρανία, στην ουσία δεν θα έχει καμία αξία χωρίς την Ελλάδα και τα «ελληνικά στενά» τα οποία είναι:
Αττική-Νότια Εύβοια- Άνδρος-Τήνος-Μύκονος-Ικαρία-Σάμος
Πελοπόνησος-Κύθηρα-Αντικύθηρα-Κρήτη-Κάσος-Κάρπαθος-Ρόδος-Καστελόριζο
Αν η Ελλάδα κλείσει τα «στενά της» , τίποτε δεν ανεβαίνει ή κατεβαίνει προς τα στενά της Κωνσταντινούπολης, ακόμη και αν ο Erdogan κανει το «Bypass» των υπαρχόντων στενών και της Κωνσταντινούπολης , προκειμένου να πιέσει τις ΗΠΑ, αφού με το νέο του έργο το χρηματοδοτούμενο από το Κατάρ, τα νέα στενά δεν θα υπόκεινται στη Συνθήκη του Μοντρέ του 1936.
Για αυτό βλέπουμε ότι η Τουρκία θέλει οπωσδήποτε να πάρει το μισό Αιγαίο από τον 25ο Μεσημβρινό και ανατολικότερο, για αυτό εξαγγέλλει το όραμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», ισχυροποιεί συνεχώς το πολεμικό της ναυτικό και θέλει όσο τίποτε άλλο να αποστρατικοποιηθούν τα νησιά μας στο Αιγαίο.
Κλείνω λέγοντας ότι θα πρέπει η εκάστοτε Ελληνική Κυβέρνηση να τονίζει στις ΗΠΑ κάθε φορά τη σπουδαιότατη γεωστρατηγική θέση της χώρας μας, προκειμένου να τυγχάνει της δέουσας προσοχής και κυρίως συνεχούς έμπρακτης υποστήριξης έναντι των αρπακτικών διαθέσεων της Τουρκίας.